Piąta edycja Kijowskiego Biennale będzie miała międzynarodowy charakter i odbędzie się w Kijowie, Iwano-Frankowsku, Użhorodzie, Wiedniu, Warszawie, Lublinie i Berlinie. Została pomyślana jako wydarzenie ogólnoeuropejskie, z rozproszonymi wystawami i programami publicznymi w wielu miastach Ukrainy i Unii Europejskiej, realizowanymi we współpracy z najważniejszymi instytucjami związanymi ze sztuką współczesną.

Nadchodzące Biennale ma na celu reintegrację ukraińskiej społeczności artystycznej, która została podzielona przez wojnę i z jej powodu rozproszona po całej Europie. Założeniem przedsięwzięcia jest umożliwienie uczestnikom nawiązania międzynarodowej współpracy, a także wymiana refleksji nad kulturowymi, społecznymi i środowiskowymi wyzwaniami, przed którymi obecnie stoi Ukraina, oraz zarysowanie scenariuszy powojennej emancypacyjnej przyszłości w kontekście globalnym.

Forum Muzeów zostało pomyślane jako przestrzeń wymiany myśli i doświadczeń pomiędzy polskimi i ukraińskimi muzealnikami. Podczas konferencji przedstawiciele muzeów ze Lwowa, Kijowa, Charkowa, Dniepru, Słowiańska, Starobielska, Ochtyrki i Chmielnickiego zaprezentują swoje działania w warunkach wojennych. Celem spotkania jest wymiana wiedzy i doświadczeń funkcjonowania podczas wojny oraz podjęcie dyskusji z polskim środowiskiem muzealników o tym, jaki kształt może przyjąć międzynarodowe muzealnictwo po ludobójstwie rosyjskim w Ukrainie, jak wojna zmieniła postrzeganie współczesnego muzealnictwa i potrzebę dokumentacji aktualnych wydarzeń, a także jak wpłynęła na funkcjonowanie polskich muzeów.

Pomimo ogromnych zniszczeń i trwającej inwazji ukraińskie muzea i muzealnicy nie zaprzestali pracy: ewakuują zbiory, przyjmują kolekcje z innych placówek i zapewniają schronienie pracownikom instytucji położonych w bardziej zagrożonych bezpośrednimi działaniami wojennymi regionach Ukrainy. Biorąc pod uwagę wyzwania czasów wojny, reorganizują swój sposób funkcjonowania, co często oznacza pracę bez prądu, w warunkach trwających działań militarnych, pracę z przesiedlonymi, dokumentację zbrodni wojennych, współpracę z wojskiem, digitalizację dziedzictwa w celu jego zachowania i ochrony, a w końcu tworzenie ukraińskich i międzynarodowych sieci współpracy oraz poszukiwanie środków na wsparcie muzeów poza finansowaniem państwowym.

Według oficjalnych informacji rządowych na dzień 25 marca 2023 roku w wyniku rosyjskiej inwazji uszkodzone zostały 1373 obiekty infrastruktury kulturalnej; prawie jedna trzecia z nich uległa zniszczeniu, w tym odnotowano 69 zniszczonych muzeów i galerii. Prawie całe terytorium Ługańska i znaczne części obwodów chersońskiego, zaporoskiego i donieckiego nadal znajdują się pod tymczasową okupacją. Z tego powodu niemożliwe jest oszacowanie dokładniejszej liczby obiektów infrastruktury kulturalnej uszkodzonych działaniami wojennymi.

Bezprecedensowe doświadczenie dokumentowania wojny, którego Ukraińcy muzealnicy musieli podjąć się bez wcześniejszego przygotowania, w całości zmieniło praktyki muzealne i skutkowało opracowaniem funkcjonalnych protokołów i zaleceń bezpieczeństwa dla potencjalnie i realnie zagrożonych instytucji. Biorąc pod uwagę często nieprzewidywalny rozwój sytuacji oraz fakt, że obecnie w różnych częściach świata toczy się ponad 20 wojen, ta wiedza i praktyki mają wyjątkową wartość dla międzynarodowej społeczności muzealnej.

Biennale w Kijowie 2023 to projekt Centrum Badań nad Kulturą Wizualną (VCRC) z Kijowa zorganizowany wraz z tranzit.at (Wiedeń), tranzit.org (Bratysława, Budapeszt, Bukareszt, Kluż, Jassy, Praga i Wiedeń), Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Galerię Labirynt w Lublinie, Muzealne Centrum Kryzysowe (Lwów), Other Edges, Narodowe Centrum Ołeksandra Dowżenki (Kijów), Asortyment Komnata (Iwano-Frankowsk) i Sorry, No Rooms Available (Użhorod).

Kijowskie Biennale 2023

Forum Muzeów. Ukraińskie i polskie muzea w czasie rosyjskiej inwazji: doświadczenie, współpraca, solidarność

Lokalizacja: Muzeum nad Wisłą, Wybrzeże Kościuszkowskie 22

Termin: 23 października 2023 godz. 10.00–20.00

Kuratorka: Olha Honczar, dyrektorka Muzeum Terytorium Terroru we Lwowie oraz inicjatorka Muzealnego Centrum Kryzysowego tamże, współzałożycielka organizacji pozarządowej Nowe Muzeum i Funduszu Dziedzictwa Kulturowego Ukrainy.

Języki: ukraiński i polski z tłumaczeniem symultanicznym

Partnerzy wydarzenia: L’Internationale, Visual Culture Research Center, Kyiv Biennial 2023, Territory of Terror, Museum Crisis Center, ICOM Polska, Narodowy Instytut Muzeów, Ukraiński Dom.

*Informacja prasowa, grafika oraz zdjęcie Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Zapraszamy na stronę internetową Muzeum.