Muzeum? A po co?

Co by było, gdyby w pierwszym polskim muzeum obok Damy z gronostajem jej właścicielka Izabela Czartoryska powiesiła tybetańską thankę? Czy inspiracje z Azji wrosłyby w tkankę rodzimej twórczości? Czy polska sztuka wyglądałaby dziś w związku z tym inaczej? Czy nasze spojrzenie na świat byłoby inne?

Wystawa Muzeum? A po co? koncentruje się wokół poczucia braku i zadaje pytania o nieobecność w muzeach dzieł sztuki, przedmiotów codziennego użytku, śladów historii z obszaru Azji i Pacyfiku. Naszą opowieść o świecie determinują przedmioty, obiekty zgromadzone w kolekcjach indywidualnych zbieraczy i sposoby ich udostępniania publiczności. To decyzje pojedynczych osób wpływają na nasze wyobrażenie o rzeczywistości. Wystawa ma więc być komentarzem z jednej strony do idei muzeum i muzealnictwa, a z drugiej opowiadać o tym, jak powstają kolekcje muzealne. Jest refleksją nad koncepcją muzeum jako instytucji kulturotwórczej.

Wystawa podzielona jest na dwie części.   Część HISTORYCZNA, prowadzi widza przez dzieje rozwoju muzealnictwa, natomiast część PROBLEMOWA prezentuje pytania, z którymi konfrontują się współcześnie instytucje kultury.

W części HISTORYCZNEJ, w muzealnych gabinetach, w miejscu, gdzie zawsze stały obiekty europejskie, stawiamy nieobecne w tradycji europejskiego muzealnictwa obiekty z Azji i Pacyfiku. Zabieg ten pozwala pokazać, że dzisiejsze wyobrażenie o muzeum wciąż bazuje na ideach z czasów nowożytnych. A jak wyglądałyby te instytucje dziś gdyby obok rzeźb ze starożytnej Grecji stały rzeźby z Indii? Gdyby obok portretów sarmackich wisiały portrety władców perskich? Ten transgresywny zabieg jest zaproszeniem widza do zabawy ideami, ale także do refleksji o granicach definicji, które formułujemy – sztuki, rzemiosła, kunsztu, piękna i innych. Przyglądamy się również motywacjom polskich kolekcjonerów, których zbiory tworzą dziś Muzeum Azji i Pacyfiku – co spowodowało, że zbierali obiekty pochodzące z obszaru Azji i Pacyfiku? W jaki sposób tworzyli swoje kolekcje? Czy towarzyszyła im jakaś myśl przewodnia wyznaczająca kierunek i cel kolekcjonowania?

W części drugiej – PROBLEMOWEJ – sprawdzamy z kolei to, w jaki sposób na działalność dzisiejszych muzeów wpływają historiografia, struktura nauki europejskiej, uwarunkowania społeczne i polityczne. Zadajemy te same pytania, przed którymi stają instytucje kultury: o etyczny aspekt kolekcjonerstwa i wystawiennictwa; o to, w jaki sposób pokazywać i jak przedstawiać obiekty o niejednoznacznym statusie i funkcji lub problematycznej proweniencji.

Materiał Muzeum