Troja – starożytne miasto, którego losy rozpalają wyobraźnię miłośników historii, greckich mitów oraz  poszukiwaczy żądnych przygód. Ruiny tej osady znajdują się na wzgórzu Hisarlık nieopodal wsi Tevfikiye (północno-zachodnia Turcja). Obecnie są udostępnione do zwiedzania, a przed wejściem turystów wita legendarny koń trojański.

Sama Troja to właściwie 9 miast, z których kolejne wznoszono na ruinach poprzedniego. Jej początków należy szukać ok. 3000 lat p.n.e. Sławiona przez Homera, na całe wieki popadła w zapomnienie, a opowieść o wojnie trojańskiej włożono między mity. Historia zmieniła swój bieg, kiedy zapalony archeolog-amator Heinrich Schliemann natrafił na pozostałości potężnych trojańskich murów. Był rok 1870 i wersety Iliady na nowo nabrały znaczenia:

Gniew Achilla, bogini, głoś, obfity w szkody,
Który ściągnął klęsk tyle na greckie narody,
Mnóstwo dusz mężnych wcześnie wtrącił do Erebu
A na pastwę dał sępom i psom bez pogrzebu
Walające się trupy rycerskie wśród pola:
Tak Zeusa wielkiego spełniała się wola
Odtąd, gdy się zjątrzyli sporem niebezpiecznym
Agamemnon, król mężów, z Achillem walecznym.

Muzeum Troi (Troya Müzesi) zlokalizowane jest nieopodal trojańskich ruin. Swoje podwoje otworzyło pod koniec 2018 roku, który w Turcji okrzyknięto Rokiem Troi. Prosty budynek w kształcie sześcianu został obłożony pasami rdzawej stali. To celowy zabieg postarzający nasuwający skojarzenia z artefaktami wydobywanymi podczas wykopalisk archeologicznych. Kierując się do wejścia odniesiecie wrażenie jakbyście schodzili do czeluści ziemi. Korytarz wiedzie między wysokimi ścianami, w których zrobiono nisze. Tam zobaczycie pierwsze eksponaty: sarkofagi, płaskorzeźby, posągi. Później czeka Was ekscytująca wyprawa w czasie przez 5 tys. lat trojańskiej historii. Część wystawowa zaaranżowana została na 3 tys. m², a zabytki zgromadzono na trzech piętrach.

Przed rozpoczęciem zwiedzania koniecznie zapoznajcie się z informacjami wstępnymi, które wprowadzą Was w świat starożytnej krainy zwanej Troadą (duży półwysep będący obecnie częścią prowincji Çanakkale), przybliżą metody datowania stosowane w archeologii oraz wyjaśnią  najistotniejsze pojęcia (np. neolit, epoka brązu, chalkolit). Wszystko przedstawiono na czytelnych diagramach, schematach, rysunkach.

Parter

1. Geografia Troady z jej najistotniejszymi osadami (m.in. Troja, Assos, Tavolia, Lampsakos, Parion).
2. Artefakty odkryte na wykopaliskach archeologicznych: narzędzia zrobione z kamienia i kości, terakotowe figurki, przedmioty ze szkła, przyrządy medyczne.
3. Sarkofag Altıkulaç wykonany w IV wieku p.n.e. Marmurowe płaskorzeźby przedstawiają sceny polowań oraz wojowników podczas bitwy.
4. Zestaw złotej biżuterii składający się z 24 elementów. Diademy, naszyjniki, kolczyki, szpilki, bransolety, ozdoby zakładane na głowę zostały znalezione podczas prac prowadzonych w Troi. Potajemnie wywiezione z kraju, powróciły do Turcji w 2012 roku.

Pierwsze piętro

1. Okresy rozwoju Troi w epoce brązu.
2. Codzienne zajęcia mieszkańców (garncarstwo, tkactwo, przyrządzanie posiłków).
3. Podkreślenie znaczenia osady w handlu morskim oraz wyludnianie się miasta wraz z nadejściem wojny, która zamknęła epokę brązu.

Drugie piętro

1. Historia wojny trojańskiej przedstawiona w formie animacji. Nie zabraknie opowieści o Homerze, herosach, greckich bóstwach oraz zawierusze bitewnej.
2. Dzieje Troady aż do upadku Cesarstwa Bizantyńskiego.
3. Sarkofag z płaskorzeźbami przedstawiającymi śmierć Polikseny (VI w. p.n.e.), posąg cesarza Hadriana (odwiedził Troję w 124 r.), detale architektoniczne pochodzące m.in. ze świątyni Ateny w Assos i Apolla Smintheusa.

Trzecie piętro

1. Życie mieszkańców osad Troady podczas panowania Osmanów. Rozwój kamieniarstwa i garncarstwa.
2. Historia wykopalisk prowadzonych  na wzgórzu Hisarlık (Frank Calvert,  Heinrich Schliemann, Wilhelm Dörpfeld – zidentyfikował fazy budowy Troi).

Wystawę urozmaicają liczne tablice interaktywne, animacje, prezentacje multimedialne, filmy.

Praktycznie:

• muzeum otwarte jest codziennie (szczegóły dotyczące godzin znajdziecie TUTAJ),
• bilet normalny kosztuje 50 TL.