Deutsches Ledermuseum (Niemieckie Muzeum Skóry) w Offenbach nad Menem powstało w 1917 r. Pierwotnie celem muzeum miało być gromadzenie historycznych wzorów, mogących służyć w kształceniu kolejnych pokoleń rzemieślników, producentów i projektantów zajmujących się przetwarzaniem skór, bowiem Offenbach słynie (poniekąd do dziś) właśnie z tego przemysłu.

Obecnie kolekcja liczy ponad 30 tys. obiektów pochodzących z różnych miejsc i epok[1]. Choć tematyka muzeum może zdawać się niszowa i niezbyt atrakcyjna współcześnie, to ekspozycja zaskakuje świeżym i nowoczesnym podejściem do zgromadzonych przedmiotów.

Ważnym miejscem, wprowadzającym w tematykę, jest tzw. pomieszczenie projektowe, w którym przekazywane są podstawowe informacje o skórze pod hasłem „To jest skóra! Od A do Z”. Każdej literze przypisany jest inny jej rodzaj, prezentowany poprzez kombinację historycznych obiektów, materiałów multimedialnych, oraz próbek, których można dotykać. Jest to bardzo interesujące doświadczenie, móc porównać w dotyku wyroby ze skóry np. węży i ryb. W przystępny sposób przedstawione są różne sposoby pozyskiwania, wyprawiania i użytkowania skór. Należy jednak zauważyć, że elementem, którego nieco brakuje, jest krytyczne ujęcie powyższych procesów chociażby w kontekście ochrony gatunków zwierząt. W kolejnym pomieszczeniu wyświetlane są filmy, przedstawiające np. sylwetki lokalnych projektantów.

Na wystawie czasowej „Step by step. Schuh.Design im Wandel” eksponaty przestawiane są w „parach”: poprzez zestawianie ze sobą obiektów o podobnych cechach, ale pochodzących z różnych epok i kręgów kulturowych. Fokus wystawy jest więc skierowany na analizę ewolucji formy i estetyki różnych modeli obuwia, np. sandałów czy klapek. Silne kontrasty, jak zestawienie historycznych pantofli z współczesnymi klapkami kąpielowymi, pozwalają dostrzec podobieństwa – niezależnie od panującej mody i stosowanych materiałów poszczególne typy obuwia zdają się być od stuleci niemalże takie same. Jednocześnie te same zestawienia pokazują również rozwiązania, które z różnych powodów się nie przyjęły.

Ponadto autorzy wystawy stawiają sobie kilka pytań, na których odpowiedzi można znaleźć w kolejnych witrynach. O ile pytania „jak powstaje but?” i „z czego się składa?” zdają się być wręcz oczywiste, to kwestie „od kiedy mamy but prawy i but lewy?” i „od kiedy chodzimy na obcasach?” są bardziej zagadkowe. Autorzy zastanawiają się również nad szerszym kontekstem, m.in. „dlaczego znamy projektantów obuwia?”, „jakie znaczenie mają poszczególne typy butów?” i „dlaczego niektóre buty uważane są za bardziej erotycznie atrakcyjne od innych?”[2].

Wystawy w Deutsches Ledermuseum pozwalają łatwo odnieść je do własnych doświadczeń  (w końcu każdy nosi buty czy miał styczność z galanterią skórzaną), poczuć pewną więź z minionymi pokoleniami, a także zastanowić się nad kolejnym pytaniem: „co o mnie mówi mój wybór butów?”, gdy stojąc przed zainstalowanym lustrem, buty odwiedzających stają się częścią ekspozycji.  

---

[1] Deutsches Ledermuseum – Geschichte. www.ledermuseum.de/geschichte/

[2] Step by step. Schuh.Design im Wandel. https://www.ledermuseum.de/aktuell/step-by-step/

(fot. Autorka)