Edvard Munch (1863-1944) w swojej epoce był uważany za szaleńca łamiącego konwenanse. Ten indywidualista wypracował własny styl budzący zgorszenie krytyków. Jego twórczość oscyluje wokół śmierci. Z obrazów spoziera na nas ogromnymi oczami samotność, lęki, senne wizje oraz ludzkie słabości. A wszystko pośród dzikich, niedosiężnych oraz budzących grozę krajobrazów Norwegii

Malarz świadomy tego, że pokazał światu demony nawiedzające jego umysł, wyznał:

Choroba, obłęd i śmierć niby czarne anioły trzymały straż nad moją kołyską i towarzyszyły mi przez całe życie.

Jeśli twórczość Muncha przyprawia Was o dreszcze, a kontrastowe zestawienia kolorystyczne kreują w Waszej wyobraźni szalone wizje, to koniecznie powinniście wybrać się do Munchmuseet. Znajduje się ono w centrum Oslo, w obrębie dzielnicy Gamle Oslo. Jego otwarcie nastąpiło w maju 1963 roku (w setną rocznicę urodzin malarza).

Dlaczego muzeum Muncha powstało akurat w stolicy Norwegii? Otóż, w 1940 roku  Luftwaffe przypuściło nalot na miasto. Sędziwy już Munch, mieszkający na peryferiach Oslo, na fali ogólnej paniki i lęku spisał testament. Lwią cześć swojego majątku oraz dzieł sztuki przekazał miastu. Hojny dar obejmował: ok. 1150 obrazów, ponad 18000 grafik, 7700 rysunków oraz akwareli, 13 rzeźb, a także 2240 książek, notatniki, fotografie, meble, narzędzia malarskie. W latach 50. XX wieku kolekcję uzupełnił obszerny zbiór listów.

Muzeum składa się z sześciu pomieszczeń ekspozycyjnych oraz sali kinowej (można tam obejrzeć krótki – siedmiominutowy – film nakręcony przez samego Muncha). Musicie wiedzieć, że nie wszystkie dzieła, będące w posiadaniu placówki, są udostępnione zwiedzającym. Dlatego, aby powiększyć przestrzeń wystawową, podjęto decyzję o budowie nowego gmachu. Obecnie prace dobiegają już końca, a otwarcie zaplanowano na wiosnę 2020 roku.

Nowy budynek Munchmuseet stanął na nadbrzeżu, w portowej części Oslo zwanej Bjørvika (nieopodal nowoczesnego gmachu opery). Przeszklona bryła lekko nachyla się ku wodzie. Ma aż 13 pięter (z czego 11 będzie przeznaczone na sale ekspozycyjne), a cała powierzchnia wynosi ponad 26000 m². Za projekt odpowiada hiszpańskie studio architektoniczne Herreros Arquitectos. Do budowy wykorzystano materiały przyjazne środowisku oraz te, które można poddać recyklingowi.

Warto dodać, że w 2015 roku muzeum zdigitalizowało swoje zbiory. W sieci możecie spokojnie przeglądać ogromną kolekcję m.in.: grafik, akwarel, zdjęć, rysunków czy listów. Wszystko dostępne jest pod adresem https://munchmuseet.no/en/samlingen.

Oczywiście placówka w  Gamle Oslo wciąż stoi otworem dla zwiedzających. Do 31 maja 2020 roku dostępna jest wyjątkowa wystawa (ostatnia ekspozycja przed przeprowadzką do nowego budynku). Nazwano ją Wszystko co posiadamy. Będziecie mieli okazję zobaczyć najbardziej znane prace Muncha (Pocałunek, Gwiaździsta noc, Madonna). Nie zabraknie także Krzyku. Powinniście wiedzieć, że artysta stworzył cztery wersje tego dzieła, posługując się różnymi technikami malarskimi. Ta najbardziej znana ( olej, tempera i pastel na kartonie) powstała w 1893 roku. Znajduje się w Narodowym Muzeum Sztuki, Architektury i Projektowania (Oslo). Natomiast Munchmuseet posiada dwie inne wersje: pastel na kartonie (1893 r.) oraz tempera na desce (1910 r.).

Dodatkowo na wystawie będziecie mogli przyjrzeć się pracom innych norweskich artystów tworzących na przełomie XIX i XX wieku. Wśród nich znaleźli się: Harriet Backer, Jakob Weidemann, Teddy Røwde, Amaldus Nielsen, Johan Berner Jakobsen i Ludvig Ravensberg. A na deser krótka wizyta za muzealnymi kulisami. Przekonacie się jak wygląda praca konserwatorów przy zabezpieczaniu eksponatów. 

Praktycznie:

• muzeum otwarte jest codziennie (od 10:00 do 16:00),
• bilet normalny kosztuje 120 NOK (szczegóły: https://munchmuseet.no/en/visit).

( fot. Munchmuseet )