Przejdź do głownej zawartości

Korzystamy z plików cookies i umożliwiamy zamieszczanie ich osobom trzecim. Pliki cookie pozwalają na poznanie twoich preferencji na podstawie zachowań w serwisie. Uznajemy, że jeżeli kontynuujesz korzystanie z serwisu, wyrażasz na to zgodę. Poznaj szczegóły i możliwości zmiany ustawień w Polityce Cookies

Cystersi w raju

Rogoziniec to wieś w województwie lubuskim, na temat której wzmianki można znaleźć w źródłach już z 1425 roku. Prawdopodobnie w XVI wieku znajdował się tu kościół pod wezwaniem św. Józefa, który został wystawiony dzięki staraniom jednego z opatów paradyskich. Dzisiaj w centrum wsi stoi kościół katolicki, kiedyś ewangelicki, zbudowany w 1832 roku. Sam Rogoziniec najbardziej znany jest z Zespołu Szkół Leśnych – technikum, które od ponad sześćdziesięciu pięciu lat kształci leśników.

Wśród pól i lasów sosnowych stoi internat, w którym w trakcie roku szkolnego mieszkają uczniowie. Ja natomiast spędziłam tutaj część wakacji razem z innymi stypendystami Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci. W ramach zajęć zwiedziliśmy wiele obiektów znajdujących się w pobliżu Rogozińca. Jednym z nich było Opactwo Cystersów w Gościkowie-Paradyżu. Jest to unikatowy kompleks wpisany do rejestru zabytków.

Historia cystersów, którzy wybrali Gościkowo na swoją siedzibę, sięga 1230 roku. Wojewoda poznański Mikołaj Bronisz (herbu Wieniawa) za zgodą biskupa poznańskiego Pawła i księcia Władysława Odonica ufundował tego roku klasztor. Zamieszkać w nim mieli cystersi, a ich uposażenie miało obejmować dziewięć wsi z dóbr rodowych Bronisza.

Sześć lat później, w 1236 roku, do Gościkowa przybyli pierwsi zakonnicy. Pochodzili oni z Brandenburgii i osiedli nad rzeką Paklicą, w drewnianym klasztorze poza wsią. Zgodnie ze zwyczajem, zmienili jej nazwę na Paradisus Sanctae Mariae – Raj Matki Bożej – co z czasem zmieniło się w Paradyż. Nazwa ta funkcjonuje współcześnie.

Przez ponad sto lat, od 1270-1290 roku, trwała budowa gotyckiej świątyni. W 1397 roku poświęcono kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny oraz św. Marcina. Dzięki darowiznom i działalności gospodarczej mnichów majątek stopniowo się powiększał. Około 1280 roku powstała pierwsza filia opactwa w Wieleniu. XV wiek poza rozwojem opactwa przyniósł rozwój intelektualno-kulturalny – zgromadzono księgozbiór, który dzisiaj uważa się za jeden z najliczniejszych w Polsce. W późniejszych latach opactwo przeszło wiele wzlotów, upadków i przekształceń. Współcześnie działa tutaj Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej w Gościkowie-Paradyżu stanowiące sekcję zamiejscową Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego.

Do zabytków opactwa cysterskiego w Gościkowie należą kościół, klasztor, teren klasztoru oraz wykonane z muru kamiennego ogrodzenie kościoła i klasztoru. Gotycka świątynia uległa kilku pożarom, w trakcie odbudowy zyskała formę barokową. Stanowi ją trójnawowa bazylika na planie prostokąta, za prezbiterium znajduje się obejście, w narożnikach leżą koliste kaplice. Najistotniejszy jest tam jednak ołtarz z kopią obrazu Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny autorstwa Felixa Schefflera, figurami świętych Piotra i Pawła oraz relikwiami ze szczątkami doczesnymi starożytnych męczenników. Ponadto o szczególnej wartości artystycznej kościoła świadczą fragmenty gotyckich fresków i sklepień oraz barokowy prospekt organowy.

Na terenie opactwa funkcjonuje również Muzeum Paradyskie. Zobaczyć tam można zbiór pamiątek pozostawianych przez cystersów paradyskich. Należą do nich cenne starodruki i księgi liturgiczne, a także zabytkowe monstrancje, naczynia i stroje liturgiczne. Znajduje się tam też kolekcja obrazów, w tym oryginalne Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny Schafflera oraz portret trumienny opata paradyskiego Augustyna Dobrowolskiego.

Spacerując wśród pocysterskich budynków i ogrodów trudno nie ulec panującemu tam spokojowi, atmosferze wyciszenia. Po spojrzeniu na ten obiekt z perspektywy historycznej można swobodnie oddać się przyjemności ściśle estetycznej. Wtedy ktoś mógłby zacząć się zastanawiać, czy przypadkiem Paradyż faktycznie nie znajduje się bliżej raju? A już na pewno jest on dobrym miejscem do tego, żeby o raju pomyśleć.

0 KOMENTARZY