Czym jest dzisiejsza nowoczesność? Epoką, której początki sięgają idei oświeceniowych? Współczesną rzeczywistością czy tym, co poprzedzało czasy postmodernizmu? Takie pytania rodzą się przed przekroczeniem progu wystawy Muzeum Sztuki MS2 w Łodzi, której pełna nazwa brzmi: „Atlas nowoczesności. Kolekcja sztuki XX i XXI wieku”.

To w ramach III Warsztatów Filmowych Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci stypendyści zostali zabrani w podróż, której celem było odnalezienie modernistycznych kształtów, pierwotnych form, które pomogły ukształtować naszą współczesność. Zgodnie z założeniem wystawy, dopiero po zrozumieniu tego, czym nowoczesność była dla poprzednich pokoleń, będziemy w stanie podjąć próbę znalezienia własnej podmiotowości w dzisiejszym świecie. Stoimy przed szansą na wykreowanie przyszłości, w której chcielibyśmy się pewnego dnia znaleźć – zanim jednak to zrobimy, warto poznać pochodzące z przeszłości struktury, których szkielety widać w niemal wszystkich odłamach współczesnej działalności.

Zwiedzanie „Atlasu nowoczesności” nie przypomina jednak lekcji historii, za nic ma sobie chronologiczne ujęcie wydarzeń czy teoretyczne podejście do sztuki modernistycznej. Muzeum Sztuki w Łodzi oferuje możliwość zobaczenia „kolażu” z dzieł związanych z różnymi pojęciami estetyki, pochodzących z różnych etapów rozwoju nowoczesności. Przez pryzmat zjawisk kojarzonych z tym okresem czasu możemy zauważyć ich zmienny charakter i znaczący wpływ, jaki miały na kształt, który przybrała dzisiejsza rzeczywistość. Zamiast patetyczności możemy oczekiwać odniesień do kultury popularnej minionych lat, sytuacji ważnych dla ówczesnego społeczeństwa, portretów ludzkich problemów, często nieznanych masowo, pomimo ich istotnej roli w życiu wielu osób.

Nietradycyjna ekspozycja podzielona według szeregu różnych problemów pokazuje nie tylko zmiany, jakie zachodziły w sztuce, ale również te, które wiązały się z otoczeniem. Dzieła stają się swoistym kontekstem, nawet w przypadku sztuki abstrakcyjnej, pozornie nieprzedstawiającej. Zwiedzający mają szansę zająć się eksplorowaniem więcej niż jednej tematyki ze stabilnymi odniesieniami jedynie sugerującymi drogę, jaką mogą podążyć nasze myśli.

Podczas spotkania z Lynn Kucharczyk, studentką scenariopisarstwa na Wydziale Reżyserii Szkoły Filmowej w Łodzi, stypendyści, poza praktycznymi uwagami dotyczącymi tworzenia, usłyszeli również o postrzeganiu świata przez pryzmat twórczy. Zadaniem autora jest często znalezienie sposobu, w jaki można ustosunkować się do sytuacji, która – być może – nastąpi. Pomóc w tym ma zaplecze jego wiedzy i wrażliwości. Muzeum Sztuki MS2 w Łodzi zdaje się aktywnie uczestniczyć w budowaniu tego zaplecza u zwiedzających poprzez nietuzinkowe podejście do eksponowanych dzieł. Każde z nich stanowi zapis przemian, które zachodziły w kolejnych okresach nowoczesności za sprawą ludzi zaangażowanych w różne formy kreacji. Współcześnie wszystkie mogą stwarzać pewną bazę, stabilne fundamenty do budowania przyszłości, która – być może – nastąpi. Obecnie każdy z nas na swój sposób jest twórcą – wystawa „Atlas nowoczesności” skutecznie znosi barierę miedzy dziełem i jego autorem. Sens przedstawienia modernistycznych tworów w nowoczesny sposób tkwi w jednej z misji całej wystawy. Jest nią konsekwentne dążenie do zrozumienia świata i ludzi, które sprawiają wrażenie odległych, mimo że to właśnie po ich fundamentach codziennie stąpamy.