Palmę pierwszeństwa, jeśli chodzi o dostępność, dzierży nie wątpliwie Muzeum Lubelskie. Jego główna siedziba,   mieszcząca się na  Zamku lubelskim, jest  przygotowana na przyjęcie zwiedzających  zarówno z niepełnosprawnością sensoryczną jak i ruchową. Osoby poruszające się na wózkach, dzięki windom i pochylniom, zobaczą prawie wszystko i dotrą do niemal każdego zakątka ekspozycji, w tym najcenniejszego fragmentu:  Kaplicy Trójcy świętej. Jedynym wyjątkiem jest zabytkowa baszta, na którą prowadzą wąskie schody.

Na osoby  głuche czeka, na początku ekspozycji, film  z tłumaczem polskiego języka migowego. Film opowiada o historii muzeum. Dodatkowo, każdy widz posługujący się PJM, może  wypożyczyć w kasie tablet, na którym umieszczono video tłumaczenia w polskim języku migowym. Filmy są wprowadzeniem w każdą, wyodrębnioną tematycznie  część stałej ekspozycji Muzeum Lubelskiego

Osobom z niepełnosprawnością wzroku muzeum ma do zaoferowania audiodeskrypcje i kilka tyflografik. Zostały one wykonane do najważniejszych, najbardziej znanych eksponatów składających się na ofertę lubelskiej instytucji. Na razie tyflograficznie można poznawać: czarcią łapę, fasadę muzeum oraz napierśnik husarski, jednakże muzeum planuje przygotowanie kolejnych wypukłych rysunków. Opisów audiodeskryptywnych jest więcej, muzeum ma obecnie 10 takich nagrań, ale wkrótce mają powstać następne. Osoby z niepełnosprawnością wzroku mogą już teraz posłuchać m. in opisów obrazu Jana Matejki Unia Lubelska, stołu z czarcią łapą, jednego z najcenniejszych zabytków archeologicznych jakim jest figurka jeźdźca czy starodawnych polskich monet. Audiodeskrypcje są dostępne zarówno na stronie muzeum, jak i na  portalu czytanieobrazów.pl. Muzeum Lubelskie ma już także za sobą warsztaty dla niewidomych, prowadzone z wykorzystaniem audiodeskrypcji oraz, tłumaczone na PJM, warsztaty muzealne dla G/głuchych.

Wyeksponowana wideowizytówka w PJM

Wyprawa na Majdanek

Zachęcone przykładem płynącym ze wzgórza zamkowego również i inne lubelskie muzea otwierają się na zwiedzających z niepełnosprawnością. Wśród takich placówek znajduje się Państwowe Muzeum na Majdanku.  Tamtejsi pracownicy przygotowali  ofertę warsztatów dla osób niewidomych. W ich trakcie zwiedzający mogą wysłuchać nagrań ze wspomnieniami osób, które przeżyły obóz, dotknąć autentycznych pochodzących z obozu przedmiotów codziennego użytku np misek, ubrań czy dziecięcych zabawek. Pokazywane są także modele budynków obozowych. W trakcie zwiedzania  baraków  umożliwia się  dotknięcie ich wyposażenia, w którego skład wchodzą m.in. piętrowe prycze czy  kotły do gotowania. Jeśli chodzi o zwiedzających na wózkach  niestety większość baraków jest niedostępna z przyczyn architektonicznych. Wąskie chodniki i żwirowe drogi uniemożliwiają  dotarcie do większości miejsc ekspozycji. Istnieje jednak kilka dróg asfaltowych, które umożliwiają poruszanie się na wózku inwalidzkim. Mapa z siecią dróg na terenie dawnego obozu znajduje się na stronie muzeum. Stan ten powinien zresztą zmienić się na lepsze. Muzeum rozpoczęło modernizację, w czasie której uwzględnia się standardy dostępności; osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu powinny wkrótce korzystać w pełni z oferty muzeum na Majdanku. Na razie mogą wejść do centrum  obsługi zwiedzających, w którym odbywają się wystawy czasowe.

(tekst: Robert Więckowski – Fundacja Kultury bez Barier)