– od prywatnej kolekcji do muzeum miejskiego.

Berlin to niezwykle atrakcyjne miasto, które zachwyci każdego, bez znaczenia czy jest się zainteresowanym sztuką antyku, wieków średnich, malarstwem, dobrą muzyką, klubami czy też po prostu odpoczynkiem w licznych berlińskich parkach. Wybierając się w podróże zagraniczne mamy z góry ustalony harmonogram miejsc, które chcielibyśmy odwiedzić lub przynajmniej „zaliczyć”. Najczęściej turyści odwiedzają Wyspę Muzeów (niem. Museumsinsel) z jej wspaniałymi zbiorami, zbiory sztuki staroegipskiej w Neue Museum, sztuki greckiej, rzymskiej czy babilońskiej w Pergamon Museum, kolekcję rzeźby w Alte Nationalgalerie i Katedrę Berlińską z przebogatym wystrojem.
Żelaznym punktem w programie zwiedzania jest Brama Brandenburska, Unter den Linden, Kolumna Zwycięstwa. Wytrwalsi podróżnicy udają się do Gemäldegalerie, Kunstgewerbemuseum a ci najbardziej zafascynowani sztuką dekoracyjną jadą do Poczdamu.

Louis Majorelle kredens, około 1900r.

Muzeów w Berlinie zarówno tych publicznych jak i prywatnych jest wiele. Jedne mają bogatą kolekcję inne znajdują się w ciekawych miejscach czy budynkach. Można powiedzieć, że Berlin jest jedna wielką galerią. Jednak jest takie miejsce, na swój sposób magiczne, do którego nie ma kolejek przy wejściu, tłumów chcących zrobić sobie selfie przy obrazie czy znanej rzeźbie. To muzeum położone przy niezwykle urokliwej ulicy Schloßstraße 1a, vis à vis pałacu Charlottenburg – Bröhan Museum.

Muzeum skupiające się na sztuce secesyjnej, art déco i funkcjonalizmie. Miejsce zdecydowanie o orientacji międzynarodowej, pokazującej wiele interpretacji danego stylu. Sama placówka powstała dzięki berlińskiemu kolekcjonerowi sztuki i przedsiębiorcy Karlowi Heinzowi Bröhanowi, który w 1981 r. przekazał Berlinowi, z okazji 60 rocznicy urodzin, swoją prywatną kolekcję. Bröhan przyjechał do Berlina w 1965 r., był niemieckim przedsiębiorcą i kolekcjonerem zabytków lat 20. XX wieku i w dużej mierze zapomnianych przedmiotów sztuki secesyjnej. Jego zainteresowanie sztuką początku XX wieku wynikało jak twierdził z faktu, „że w latach około 1900 r. był to mało znany skarb, który czekał tylko na odkrycie”. Bröhan, dobrze wyczuł koniunkturę. Z pasją budował swoją kolekcję ze szczególnym uwzględnieniem rzemiosła artystycznego. Zbierał również malarstwo i grafikę z lat 1889-1939, szczególnie artystów z kręgu secesji berlińskiej. Warto wspomnieć, że bezpośrednio po II wojnie światowej, zainteresowanie sztuką secesji czy wczesnego art déco było znikome. Secesja uważana za „bezguście” i styl przeładowany, była pomijana przez wielu kolekcjonerów. Podobnie było ze stylem lat 20. Można to porównać trochę do posiadania starego mebla, który nie pasował już do epoki, zmian w myśleniu i zmian na świecie po wojnie. Bröhan jednak doceniał piękno i wartość artystyczną dzieł z tego okresu, poszukiwał przedmiotów rzemiosła artystycznego, ale nie tych co miał, co drugi mieszkaniec Niemiec w domu, tylko tych unikatowych, ikon epoki. Z sukcesem.
Udało mu się pozyskać wybitne dzieła artystów z kręgu art nouveau, m.in. Hectora Guimarda, Eugène’a Gaillarda i Louisa Majorelle’a, przedmioty meblarstwa i szkło dekoracyjne Emille’a Gallé, rzadkie i prawie nieznane w tej części Europy przedmioty z secesji skandynawskiej. Zgromadził nadzwyczaj bogate zbiory porcelany z manufaktur w Berlinie, Kopenhadze, Miśni, Nymphenburgu, Sèvres oraz wytwórni Rörstrand. Również wielki sukces kolekcjonerski osiągnął na polu sztuki okresu dwudziestolecia międzywojennego. I tu mamy najlepsze nazwiska i przykłady rzemiosła artystycznego – zespoły mebli projektu Jacquesa Emile Ruhlmanna, a także znaczące prace projektantów Dominique i Süe et Mare, wyroby złotnictwa Jean Puiforcat i Tétard Frères czy wybrane dzieła Edgara Brandta.

Auguste Rodin Pocałunek, brąz

Decyzję o udostępnieniu swojej kolekcji Karl H. Bröhan podjął już w 1973 r. Udostępnił ją dla publiczności w swojej rezydencji Dahlem w Berlinie. W dniu 14 października 1983 r. kolekcję przeniesiono się do obecnej siedziby, z przestrzeniami w dawnych koszarach dla strażników zamku Charlottenburg. Od 1994 r. Muzeum Bröhan jest muzeum pod auspicjami muzeów państwowych w Berlinie. Karl H. Bröhan do swojej śmierci w 2000 r. pełnił obowiązki dyrektora muzeum i do końca powiększał jego zasoby.

Pracami badawczymi i prezentacjami kolekcji w obszernych katalogach, Karl H. Bröhan przyczynił się zdecydowanie do odkrywania sztuki okresu od 1889 do 1939 r. Za swoje osiągnięcia otrzymał wiele wyróżnień, m.in. został mianowany przez rząd berliński profesorem honorowym.
W muzeum znajduje się również archiwum. Zawiera kolekcję 550 listów artystycznych i pocztówek od znanych secesjonistów berlińskich, w tym Karla Hagemeistera, Hansa Baluscheka i Dory Hitz. Kolekcja zawiera również fotografie, dokumenty, materiały drukowane oraz historyczne katalogi firm i sprzedaży.

Pierre Chareau 1923-1924 stolik

W muzeum znajduje się także biblioteka naukowa o objętości około 5000 tomów z monografiami artystycznymi, katalogami wystaw, przewodnikami muzealnymi, czasopismami i katalogami aukcyjnymi. Wśród zbiorów znajdują się historyczne i aktualne publikacje dotyczące obszarów sztuki, którymi zajmuje się Muzeum Bröhan.

Bröhan Museum to również wystawy czasowe, z pietyzmem przygotowywane. W chwili obecnej jest dostępna wystawa pt. „KISS. Od Rodina do Boba Dylana” z przekrojowym spojrzeniem na pocałunek w sztuce, również tej z pogranicza performance.

Émile-Jacques Ruhlmann, komplet mebli z Wystawy Światowej 1925 r.

(fot. Autor)