Lato w pełni, a wraz z nim szereg ciekawych miejsc do odwiedzenia. Często planujemy dalsze wyprawy, zapominając o miejscach, które znajdują się niedaleko nas. Zaledwie 80 km od Centrum Warszawy w dolinie rzeki Bzury w powiecie łowickim usytuowana jest wieś Nieborów z przepięknym pałacem mieszczącym muzeum wnętrz z XVII-XIX wieku, opartym na ocalałym wyposażeniu pałacu i jego kolekcjach. Pałac otoczony jest rozległym barokowym parkiem utrzymanym w stylu francuskim.

Samo muzeum powstało w 1945 roku, jednak początki Nieborowa sięgają przełomu XII i XIII wieku, kiedy powstała wieś i wzniesiono w 1314 roku kościół oraz drewniany dwór. Do końca XVII wieku dobra nieborowskie były własnością rodu Nieborowskich herbu Prawda, którzy wznieśli gotycko-renesansowy dwór na podwalinach którego w 1694 roku, późniejszy właściciel, kardynał Michał Stefan Radziejowski zbudował barokowy pałac według projektu Tylmana z Gameren. Do 1774 roku, zanim właścicielem został jeden z najbogatszych magnatów, książę Michał Hieronim Radziwiłł, dobra nieborowskie wraz z pałacem zmieniały kilkakrotnie właścicieli. Przejście dóbr nieborowskich pod władanie Radziwiłłów to czas niezwykłego rozwoju  zespołu pałacowo-parkowego i jego okolic.

Michał Hieronim Radziwiłł należał do wytrawnych kolekcjonerów dzieł sztuki i w stosunkowo szybkim tempie wnętrza pałacu, ogrodowe aleje i pawilony zapełniły się wspaniałymi dziełami sztuki. Radziwiłłowie zgromadzili pokaźną kolekcję obrazów mistrzów europejskich głównie holenderskich, niemieckich, włoskich i hiszpańskich oraz portrety osobistości polskich i obcych. Kolekcja obejmowała również gabinet kilkunastu tysięcy rycin, księgozbiór unikatowych starodruków, dzieła rzemiosła artystycznego w tym wysokiej klasy meblarstwo o proweniencji francuskiej i angielskiej a także meble polskie nawiązujące stylem do angielskich. W Nieborowie nie brakowało fajansu i porcelany z najlepszych manufaktur europejskich, w tym Wedgwooda, Miśni czy Sèvres, jak  również szkieł dekoracyjnych z hut niemieckich i polskich z Naliboków i Urzecza.

Samo założenie pałacowo-parkowe było zaprojektowane według zasady entre cour et jardin (fr. między dziedzińcem a ogrodem). Przy projektowaniu wzorowano się na podobnych założeniach, które do dnia dzisiejszego odnajdujemy w Wersalu czy Vaux-le-Vicomte we Francji. Zarówno ogród jak i wnętrza pałacu projektował Szymon Bogumił Zug w drugiej połowie XVIII wieku. W czasie panowania w Nieborowie Michała Hieronima Radziwiłła przeogromny wpływ na kształtowanie się ogrodów i architektury ogrodowej miała jego żona Helena z Przeździeckich. To dzięki niej powstał pod Nieborowem, wzorowany na ogrodach angielskich, wczesnoromantyczny park z licznymi pawilonami, nawiązujący stylowo do antyku i architektury gotyckiej, pełen  rzeźb, sarkofagów,  ruin czy specjalnie sprowadzonych z Włoch kamieni i skał z tufu wulkanicznego, którym obłożono  niektóre budynki w parku, stylizowane na  wille włoskie. Do upiększania wnętrz zaangażowano wielu artystów, m.in. Piotra Norblina i Aleksandra Orłowskiego.

Początki samego parku w Arkadii sięgają lat 70. XVIII wieku.  Krajobrazowy charakter parku, typowy dla tego stylu tworzy przyjemną, swobodną romantyczną i nieco tajemniczą atmosferę. To właśnie dzięki udanym kompozycjom roślinnym i nasadzeniom, wijącej się rzece Skierniewce i sentymentalnej architekturze, spacerując po parku czujemy się jakby w baśni. Sam park był tłem do wielu filmów, w tym Akademii Pana Kleksa ze znakomitą rolą Piotra Fronczewskiego czy do teledysku Zdzisławy Sośnickiej Jestem twoją bajką.

Sama Helena Radziwiłłowa należała do kobiecej loży masońskiej, do której  należały również Izabela z Flemingów Czartoryska i Izabela Lubomirska. Pewne wątki wolnomularskie odnajdziemy również w parku w Arkadii.

Nieborów to nie tylko pałac, park i niedaleka Arkadia. To również manufaktura majoliki, której początki sięgają II połowy XIX wieku, produkująca wyroby fajansowe, z przerwami, do dnia dzisiejszego. W samym budynku manufaktury mamy ciekawą ekspozycję wyrobów z manufaktur europejskich, głównie włoskich, możemy również przyjrzeć się produkcji i technikom dekoracji, szkliwienia  i wypalania, np. kafli piecowych.

W Nieborowie ponadto znajduje się prywatne muzeum motoryzacji, które pochwalić się może przeszło kilkudziesięcioma pojazdami zabytkowymi w znakomitym stanie.

O każdej porze roku Nieborów nas urzeknie, wiosną park przypałacowy rozkwita rododendronami i roślinami cebulowymi, latem wystawiane są rośliny egzotyczne i drzewka laurowe, jesień daje sentymentalne refleksy, kiedy wszystkie drzewa i  krzewy mienią się feerią barw, a zima daje chłodny spokój i nostalgiczne krajobrazy. Kto raz odwiedzi to miejsce z pewnością zapragnie tu powrócić.

(fot. Autor)