– przykład muzeum firmowego

Coraz więcej przedsiębiorstw[1] dostrzega korzyści płynące z utworzenia muzeum firmowego, korporacyjnego czy fabrycznego. Określenia te częściowo się pokrywają i przenikają, jednak faktem jest, że zarówno w kwestii budowania kultury organizacyjnej, jak i promowania marki na zewnątrz, takie muzeum jest niezwykle przydatne.

Mercedes-Benz Museum znajduje się w stuttgarckiej dzielnicy Bad Cannstatt, która miłośnikom motoryzacji z pewnością jest znana – to właśnie tam Gottlieb Daimler i Wilhelm Maybach podejmowali pierwsze próby skonstruowania automobilu.

Historyczne tło oraz istniejąca do dziś linia produkcyjna powodują, że lokalizacja muzeum jest ważnym elementem narracji Mercedes-Benz: opartej na ciągłości historycznej, tożsamości i unikatowej możliwości opowiedzenia historii motoryzacji od jej narodzin (dosłownie) aż do współczesności.

Budynek muzeum ma spójną, zamkniętą bryłę – wizualnie dość klasyczną i skromną. Koncepcja wystawiennicza wewnątrz oparta jest na dwóch rodzajach ekspozycji, które naprzemiennie splecione na wzór podwójnej helisy, mają podkreślać fakt, że Mercedes-Benz stanowi „DNA motoryzacji”. Zwiedzanie rozpoczyna się od najwyższego piętra, gdzie goście stają oko w oko z koniem – pierwszym środkiem transportu. W miarę schodzenia w dół, zwiedzający przenosi się do coraz bardziej współczesnych czasów.

Pierwsza ze wspomnianych ekspozycji jest chronologiczną opowieścią o ewolucji transportu i motoryzacji. Nie jest to jednak narracja oparta jedynie na historii Mercedes-Benz. Wystawa opowiada o historii społecznej i jej relacjach z motoryzacją: jak nowe rozwiązania technologiczne zmieniały styl życia? Jak czynniki ekonomiczne i ekologiczne wpływały na projektowanie samochodów? Jak ewoluowały trendy? Jak wreszcie zmieniała się marka Mercedes-Benz?
Druga ekspozycja jest uporządkowana według kryterium tematycznego, np. samochody gwiazd albo pojazdy „pomagające” i transportowe.

Wystawa wyposażona jest w wiele ciekawych, dopracowanych w każdym szczególe rozwiązań – sięgających od materiałów audiowizualnych, rozmieszczenia miejsc do siedzenia, prezentację informacji, aż do systemu identyfikacji poziomów i sal muzeum. Należy też podkreślić, że obok eksponatów-samochodów, zwiedzanie urozmaicone jest pamiątkami i tzw. ciekawostkami. W gablotach z ciekawostkami pokazane są np. pasy bezpieczeństwa czy mapy wraz z krótką informacją kiedy i dlaczego powstały.

Obok wartości edukacyjnych i informacyjnych, muzeum stanowi po prostu przyjemną przestrzeń do spędzania czasu. Zróżnicowanie oferty sprawia zaś, że od klas szkolnych po seniorów każdy znajdzie coś dla siebie.

Skonstruowanie wystawy „dla wszystkich” wydaje się być często niewykonalne, bądź co najmniej ryzykowne, jednak w tym przypadku pomysł został skutecznie zrealizowany. Osoby bardziej zainteresowane techniką skupią się na elementach dotyczących rozwoju motoryzacji, natomiast osoby „towarzyszące”, które zwykle w takich muzeach mogą mieć trudności ze znalezieniem czegoś atrakcyjnego dla siebie, z pewnością docenią walor estetyczny, kontekst historii społecznej i wątki z kultury popularnej. Ważnym aspektem przemawiającym również na korzyść muzeum jest wygoda zwiedzania: poruszanie po obiekcie odbywa się po rampach, praktycznie nie ma schodów; identyfikacja sal i poziomów jest prosta i czytelna; zapewniono dogodną ilość miejsc do siedzenia a także wyznaczono tzw. picture points. Zachowano umiar w wykorzystaniu efektów dźwiękowych i mediów, co bywa problemem w wielu nowych muzeach, gdzie następuje przerost form wyrazu nad właściwą treścią i oryginalnymi artefaktami.

Pewną wątpliwość budzi jednak fakt, że ekspozycja muzeum jest na tyle dokładnie zaplanowana i „stała”, że trudno sobie wyobrazić jakiekolwiek modyfikacje w przyszłości – a przecież historia marki trwa dalej i muzealiów również przybywa. Póki co organizatorzy rozwiązują ten problem wykorzystując niektóre obszary pod niewielkie wystawy czasowe. Ponadto podkreślają, że wiele pojazdów z muzeum bierze udział w rajdach czy zlotach, więc niejako naturalnie ekspozycja zmienia się i przybiera różny wygląd.

1 Zob. UnternehmensMuseen Online http://www.unternehmensmuseen.de/?seite=alle

(fotografie dzięki uprzejmości Mercedes-Benz Museum)