– w poszukiwaniu tożsamości Volkswagen AG

Autostadt w Wolfsburgu stanowi wręcz podręcznikowy przykład tzw. brandland, czyli rodzaj parku tematycznego skupionego wokół konkretnej firmy. Ma na celu pokazanie produktów, idei, procesów zachodzących w przedsiębiorstwie, ale też umożliwić zwiedzającym poznanie tożsamości marki. Oczywistym jest, że poszukiwanie tożsamości musi być podróżą w przeszłość przedsiębiorstwa. W jaki sposób jest ona pokazana na terenie Autostadt?

Koncepcja Autostadt opiera się na ukazaniu charakterystyk poszczególnych marek należących do koncernu za pomocą poświęconych im pawilonów. Każdy z tych obiektów jest małym dziełem architektury i w zależności od „charakteru” marki, inaczej jest odzwierciedlana w ekspozycji i bryle jej tożsamość. Historia obecna jest np. w sloganach czy witrynach pokazujących zmiany w modelach przez lata produkcji. O wiele większy nacisk położono jednak na wizualne oddanie czym jest, z jakimi cechami utożsamiana jest (bądź powinna być) marka i jej produkty.

Pawilon Porsche (fot. Autorka)

Na przykład pawilon Porsche ma biały, opływowy kształt, który nawiązuje do aerodynamicznego nadwozia charakterystycznego dla pojazdów tej firmy. Wewnątrz zwiedzający poruszają się w ciemnym wnętrzu po rampie przypominającej tor wyścigowy. Zaprezentowane modele ustawione są z kolei jakby tylko czekały na start(1).

Pawilon Bugatti (fot. Lars Landmann/Autostadt)

Egzemplarz Bugatti, jako symbol niemalże nieosiągalnego luksusu, schowany jest w pawilonie o formie podziemnego bunkra. Sposób poruszania się po obiekcie (po serpentynie), wnętrze pokryte lustrami, świetlna instalacja artystyczna – mają z jednej strony nawiązywać do legendarnych wyścigów w Le Mans, z drugiej natomiast podkreślać wyjątkową jakość produktów sektora premium koncernu Volkswagen AG.

Marki bardziej „codzienne”, jak Seat czy Skoda, pokazane są przez pryzmat ich cech użytkowych, praktyczności oraz kraju pochodzenia – np. czerwone barwy i nagrania filmowe z Barcelony mają wskazywać na hiszpański temperament stojący za każdym Seatem.

Pawilon Seat (fot. Autorka)

Miejscem, w którym pokazana jest historia całej motoryzacji, jest muzeum ZeitHaus(2). Do zbiorów należą eksponaty reprezentujące 60 różnych producentów z całego świata. Interesujący jest fakt, że podobnie jak w wielu innych nowoczesnych muzeach, rozpoczyna się zwiedzanie od góry a dwie równoległe ekspozycje uporządkowane są na wzór podwójnej helisy.

Jedna część helisy to prezentacja modeli najbardziej istotnych dla rozwoju motoryzacji. Zostały one wybrane ze względu na przełomowe rozwiązania technologiczne i produkcyjne czy wyjątkową wartość koncepcji i wzornictwa, dzięki którym stały się ikonami, ukierunkowały rozwój branży.

„Kamienie milowe mobilności” to cecha wspólna dla wszystkich eksponatów w muzeum, jednak bardziej interesująca, jeśli chodzi o pomysł, jest druga spirala – wystawa „Beziehungs¬-Kisten”(3). Jej podstawą było odnalezienie wspólnego mianownika dla modeli z pozoru nie mających ze sobą zbyt wiele wspólnego. Czasami tym mianownikiem jest projektant, wykorzystanie tych samych rozwiązań technologicznych albo podobne idee przyświecające procesowi tworzenia. Jest to bardzo świeże spojrzenie na historię, ponieważ w zdecydowany sposób zmusza odbiorcę do zrezygnowania z utartego myślenia o historii techniki w sposób chronologiczny lub poprzez pryzmat konkretnej marki – szczególnie, że niektóre powiązania okazują się być bardzo zaskakujące. Nowoczesnego charakteru dodaje wystawie wykorzystanie kolorowych paneli z przezroczystego plastiku, które wizualnie „łączą” konkretne pomysły i idee.

Dopełnieniem ekspozycji w ZeitHaus są samochody umieszczone w szklanych boksach. Te nietypowo duże gabloty rozstawione zostały zarówno na terenie samego Autostadt, jak i na parkingach przed. Daje to ciekawy efekt „spotykania się” ze sobą nowych samochodów z ich przodkami w jednej, wspólnej przestrzeni.

Gablota zewnętrzna (fot. Autorka)

Przypisy:

1. Bryła i ekspozycja w Muzeum Porsche w Stuttgarcie została zaprojektowana w podobny sposób.
2. Osoby chcące poznać historię samego Volkswagena, powinny udać się do muzeum miejskiego Stadtmuseum Schloss Wolfsburg (głównie historia społeczna) albo do Stiftung AutoMuseum Volkswagen, gdzie zachowany jest doskonały zbiór modeli VW, pokazujący ewolucję marki. Dla szczególnie zainteresowanych istnieje możliwość umówienia się z działem Komunikacji Historycznej koncernu i zobaczenia Erinerungsstätte, miejsca pamięci, na terenie fabryki VW. Ekspozycja ta jest poświęcona nazistowskiej koncepcji budowy fabryki i miasta KdF, II wojnie światowej i robotnikom przymusowym oraz współczesnej relacji Volkswagen AG z trudną przeszłością, próbą rozliczenia z nią.
3. Tytuł niezwykle trafny i dwuznaczny, jednak nieprzetłumaczalny na język polski. W wersji angielskiej „Related Rides”.