10 dni w podróży, 1820 kilometrów, 6 dni intensywnej pracy, ponad 40 godzin warsztatów, 3 otwarte wykłady i przede wszystkim ponad 60 muzealników i muzealniczek z białoruskich muzeów uczestniczących w „Muzeum Aktywnym” – to rezultaty tegorocznej edycji projektu realizowanego przez Stowarzyszenie „Pracownia Etnograficzna”. Od 3 lat SPE współpracuje z białoruskimi muzeami dzieląc się doświadczeniami polskich instytucji kultury.

Tegoroczną edycję „Muzeum Aktywnego”, w ramach której odwiedziliśmy Mińsk, Grodno i Połock, nazwaliśmy „Warsztaty Obudź muzeum”. W każdym z miast odbyły dwudniowe warsztaty dla pracowników muzeów, edukatorów muzealnych i przewodników. Celem spotkań było przede wszystkim poszerzenie umiejętności pracy animacyjnej w przestrzeniach ekspozycyjnych. W projekcie uczestniczyła Agata Pietrzyk-Sławińska, pracowniczka Ośrodka Edukacji Muzealnej w Muzeum Łazienki Królewskie, która podzieliła się swoimi doświadczeniami związanymi m.in. z wykorzystywaniem technik teatralnych w pracy muzealniczki. Ważne było dla nas także zainspirowanie uczestniczących w projekcie osób do poszukiwania własnych metod pracy, łączenia różnych dziedzin sztuki i eksperymentowania. W każdym z trzech miast odbyły się także prezentacje działalności edukacyjnej prowadzonej w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie oraz projektów z zakresu digitalizacji realizowanych przez różne polskie instytucje (m.in. Wirtualne Muzea Małopolski i skanseny.net).

W warsztatach brali udział pracownicy i pracowniczki różnych muzeów. Były to zarówno duże muzea, jak Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Grodnie czy Muzeum Historii Białorusi, muzea regionalne – np. Muzeum w Lidzie czy Muzeum Krajoznawcze w Połocku, muzea sztuki, które reprezentowało Muzeum – Pracownia Zaira Azgura, czy też muzea lokalne – jak najmłodsze muzeum w Białorusi, otwarte w pierwszych dniach października – Muzeum Wiewiórki w Weliko-Berestowiczach. W warsztatach uczestniczyły osoby z dużym kilkudziesięcioletnim doświadczeniem w pracy, jak i osoby, które trafiły do muzeów kilka tygodni temu. Byli zarówno kierownicy działów, jak i edukatorzy, opiekunowie zbiorów i osoby przygotowujące ekspozycje. Taka różnorodność miejsc pracy i doświadczeń pozwoliła uczestnikom i uczestniczkom wymieniać się pomysłami, refleksjami i wiedzą. Burzliwe dyskusje o idealnych muzeach czy muzeach przyszłości były pretekstem do nowego spojrzenia na swoją pracę, zespół i misję.

Nietypowa forma spotkania, która zamiast formy wykładowo-konferencyjnej, bazowała na ćwiczeniach parateatralnych, pracy grupowej i indywidualnej pracy twórczej. Po każdym warsztacie uczestniczki zwracały uwagę na proponowany przez polski zespół niehierachiczny styl komunikacji i działania. W strukturze jaką jest muzeum nieczęsto można pracować w taki sposób.

Do każdego muzeum trafiły publikacje przekazane przez Muzeum Łazienki Królewskie, Muzeum Warszawy i Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, w tym „Biuletyny Muzealne”, katalogi wystaw, „Etnografia nowa” oraz materiały edukacyjne, a także „Pamiętniki króla Stanisława Augusta. Antologia” oraz gra planszowa „Łazienki królewskie”.

Każda z uczestniczących osób otrzymała także przekazane przez Muzeum Łazienki Królewskie zestawy materiałów edukacyjnych złożonych z publikacji „Przemiany w grafice”, płyty „Usłysz Łazienki – pocztówki dźwiękowe” i mapy „Lwy, smoki, feniksy. Szlakiem chińskim przez Łazienki Królewskie”.

Muzea, w których odbyły się „Warsztaty Obudź muzeum”:

• Połockie Narodowe Kulturowo-Historyczne Muzeum – Rezerwat
• Państwowe Grodzieńskie Muzeum Historyczno-Archeologiczne
• Muzeum-Pracownia Zaira Azgura w Mińsku

Projekt „Muzeum Aktywne. Warsztaty Obudź muzeum” jest realizowany we współpracy z Państwowym Grodzieńskim Muzeum Historyczno-Archeologicznym i Muzeum-Pracownią Zaira Azgura w Mińsku. Partnerem merytorycznym projektu Muzeum Łazienki Królewskie.

Honorowy Patronat nad projektem objął Instytut Polski w Mińsku, a patronat medialny portal muzealnictwo.com.

Projekt został dofinansowany w ramach Programu Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności „Przemiany w Regionie” – RITA, realizowanego przez Fundację Edukacja dla Demokracji.

(tekst i foto: Stowarzyszenie Pracownia Etnograficzna)