W Internecie można już wszystko. Podobno nawet można dotykać przedmioty na odległość i odbierać zapachy. A co można na stronach internetowych polskich muzeów? Czy można już obejrzeć obrazy mistrzów w najwyższej rozdzielczości, potem ściągnąć pliki i przerobić na domowym komputerze na dowolny obraz inspirowany choćby Unią Lubelską Jana Matejki eksponowaną w Muzeum Lubelskim? Powoli, powoli… jeszcze nie dziś, nie jutro, jednak w przyszłości pewnie już tak. Wirtualne zwiedzanie wchodzi do naszych muzeów stopniowo, ale systematycznie. Oto dwa przykłady z bardzo bogatej już oferty zwiedzania muzeów w Internecie.

Wirtualny spacer po Skansenie w Sanoku zimą

Skansen w Sanoku, a właściwie Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku – największe pod względem liczby obiektów muzeum na wolnym powietrzu w Polsce – może pochwalić się atrakcyjną stroną internetową. Nie ruszając się z fotela można zwiedzić Skansen zimą albo obejrzeć jego najnowszą część, otwarte w 2011 r. Miasteczko Galicyjskie. Jest też tak modna kamerka on-line, dzięki której można podejrzeć Rynek Galicyjski w dzień i w nocy. W rzeczywistości kamerę ukryto na szczycie wieży remizy strażackiej i tylko wprawne oko może zauważyć ten współczesny element na oryginalnym budynku z 1934 r.

Skansen w Sanoku: kamera ukryta na szczycie wieży remizy strażackiej, fot. A. Kisiel

Po wybudowaniu Rynku Galicyjskiego frekwencja w sanockim Skansenie wzrosła bardzo znacząco. O ile w 2011 r. odwiedziło Muzeum 120 tys. osób, to w następnym roku już 143 tys. Jest to rekord w ponad 50-letniej historii Skansenu. Jeszcze większy przyrost odwiedzin zanotowała strona internetowa Skansenu, np. w listopadzie 2011 r. było to 690 wizyt miesięcznie, a w listopadzie 2012 r. prawie dwa razy więcej. Wniosek jest oczywisty: nowa, atrakcyjna odsłona strony internetowej przyciąga więcej widzów w sieci, a to przekłada się również na większą frekwencję w „realu”. I taka jest ogólna zasada: współczesny widz najpierw poznaje muzeum w Internecie, a potem odwiedza je w świecie rzeczywistym. Zwiedzanie wirtualne nie zastępuje prawdziwego, ale ma zachęcać do osobistych odwiedzin w muzeum. Dlatego strona internetowa musi być ciekawa, przyciągająca uwagę, ale nie może oferować wszystkiego, zdradzać wszystkich tajemnic. Dlatego próżno szukać efektownych panoram w systemie 3D ukazujących wnętrza budynków albo dokładnych zdjęć eksponatów. „Na takie zwiedzanie zapraszamy osobiście do Sanoka” – mówią gospodarze muzeum.

Skansen w Sanoku, Rynek Galicyjski: detal jednego z budynków, fot. A. Kisiel

Wirtualny spacer po Rynku Galicyjskim

Muzeum Lubelskie mieszczące się na Zamku Lubelskim przyciąga internautów możliwością wirtualnego zwiedzania jednego z najcenniejszych i najciekawszych zabytków sztuki średniowiecznej w Europie. Kościół Trójcy Świętej zwany Kaplicą Zamkową jest dostępny do obejrzenia w technice 3D już od 2008 r. To najlepsza promocja Muzeum i jego zbiorów, wśród których można wymienić m.in. galerię malarstwa obcego i polskiego (XVII–XX w.), sztukę ludową Lubelszczyzny czy sztukę zdobniczą od XVI do XX wieku. Placówkę odwiedza rocznie 170-180 tys. osób, natomiast stronę www 230 tys. internautów rocznie. Muzeum zdecydowało się zaprezentować „wirtualną” kaplicę nie tylko w celach promocyjnych. Wstęp do Kaplicy Zamkowej, ze względu na jej wyjątkowy charakter, jest limitowany do kilkudziesięciu osób na godzinę. W ten sposób dziennie może ją odwiedzić do 300 widzów. Natomiast w Internecie jest dostępna stale on-line. Kaplica Zamkowa swoją sławę zawdzięcza zespoleniu gotyckiej architektury z bizantyjsko-ruską polichromią. Freski zdobiące kaplicę zostały namalowane przez pochodzącego ze wschodu Mistrza Andrzeja i jego pomocników w XV wieku. Znana jest dokładna data ukończenia dzieła: 10 sierpnia 1418 r. Do dziś freski przetrwały niemal w całości (poza niewielkimi ubytkami), a możemy je podziwiać przede wszystkim dzięki zbiegowi okoliczności. W późniejszych czasach wnętrze kaplicy bowiem otynkowano, zakrywając wspaniałe polichromie i mimowolnie chroniąc je w ten sposób na długie lata. Przypadkowo odkryto je dopiero pod koniec XIX wieku. Kościół Trójcy Świętej jest – nawiasem mówiąc – jednym z najdłużej konserwowanych obiektów w dziejach Polski. Pierwsze prace w świątyni rozpoczęto w 1903 r., a zakończono w 1997 r., trwały więc – z przerwami – około 90 lat!

Kaplica Zamkowa w Lublinie, fot. A. Kisiel

Kaplica Zamkowa on-line w 3D

Muzeum Lubelskie udostępnia w sieci również możliwość zwiedzania jednego ze swoich oddziałów – jest to Dworek Wincentego Pola. Tu również od kilku lat można odbyć wirtualną podróż po wnętrzach domu należącego niegdyś do tego wybitnego poety romantycznego i równie utalentowanego geografa. W przyszłości zapewne powstaną kolejne wirtualne prezentacje Muzeum, tym bardziej, że placówka w ostatnich latach przeżywa prawdziwą rewolucję. Dzięki funduszom unijnym powstały nowe aranżacje ekspozycji, pojawiły się również kioski multimedialne, monitory interaktywne i audioprzewodniki. Jak widać, muzea nie tylko rozbudowują swoją ofertę zwiedzania wirtualnego, ale też wzbogacają klasyczne ekspozycje o najnowsze rozwiązania multimedialne.

Dworek Wincentego Pola, fot. A. Kisiel

Dworek Wincentego Pola on-line w 3D