Projekt Wirtualne Muzea Podkarpacia jest odpowiedzią na problemy, z jakimi zmagają się wszystkie podkarpackie muzea i wszystkim tym muzeom ma służyć. Spadek zainteresowania zwiedzaniem wystaw muzealnych, zbyt małe powierzchnie wystawiennicze czy w większości lokalny charakter muzeów wymuszają podjęcie działań innowacyjnych, uwzględniających postępującą informatyzację społeczeństwa. Internet w obecnych czasach jest jedną z najważniejszych, stale rosnących w siłę form komunikacyjnych współczesnego społeczeństwa. Chcąc zatem dotrzeć z ofertą kulturalną do większej ilości odbiorców, muzea coraz chętniej dzielą się swoimi zbiorami w postaci cyfrowej, co daje wiele ciekawych możliwości w przybliżaniu użytkownikom Internetu muzealnych wnętrz w atrakcyjnej formie multimedialnej.

Pomieszczenie 3D

Głównym zadaniem, jakie ma spełniać projekt Wirtualne Muzea Podkarpacia, jest rozpowszechnianie kultury oraz wyrównywanie szans w jej dostępie dla wszystkich użytkowników, szczególnie mieszkańców terenów wiejskich, osób starszych czy niepełnosprawnych.

Koszt realizacji projektu to blisko 6 mln złotych, z czego lwią część pokryło dofinansowanie z Unii Europejskiej. Pozostała kwota to wkład własny Samorządu Województwa Podkarpackiego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007–2013. Partnerem w realizacji projektu było konsorcjum w składzie: Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z Rzeszowa oraz firma Megatel z Krakowa.

Dzięki realizacji projektu muzea w nim uczestniczące zyskały nowe możliwości promocyjne, edukacyjne oraz konserwatorskie. Jak powiedział prof. Andrzej Głowacki – kierownik Katedry Reklamy Grafiki Komputerowej i Nowych Mediów WSIiZ: „Wirtualne Muzea Podkarpacia to jeden z tych projektów, które pozwolą na wyeksponowanie wszelkich walorów polskiej tradycji…”. To, że w jednym miejscu zostały zgromadzone bardzo różnorodne zbiory muzealne naszego regionu, powoduje, iż portal Wirtualne Muzea Podkarpacia jest doskonałym narzędziem do promowania województwa podkarpackiego w Polsce i na świecie, prezentując różnorodność kulturową regionu.

Pozytywka

Portal WMP ruszył 26 września 2011 r., a symbolicznego kliknięcia, które uaktywniło go w sieci, dokonała Anna Kowalska, wicemarszałek województwa podkarpackiego.

W ramach projektu powstało Laboratorium 2D/3D, które zajmuje się wykonywaniem cyfrowej dokumentacji eksponatów muzealnych w oparciu o skanery laserowe oraz optyczne.

W zależności od charakteru eksponatu wykonywany jest model cyfrowy w technologii 2D (np. obrazy, zdjęcia, dokumenty) lub 3D (eksponaty, pomieszczenia). W laboratorium wykonywane są bardzo dokładne pomiary umożliwiające wykonanie cyfrowej dokumentacji obiektu muzealnego na potrzeby badań, konserwacji i popularyzacji wybranych dóbr kultury z terenu województwa podkarpackiego.

Digitalizacja eksponatów Muzeum Okręgowego w Rzeszowie

Przy zastosowaniu odpowiednich technologii dane pozyskane ze skanerów w połączeniu z wysokiej jakości fotografiami cyfrowymi tworzą innowacyjne Wirtualne Muzeum. Obecnie na stronie znajduje się 10 podkarpackich muzeów, docelowo znaleźć się tutaj mają wszystkie ważniejsze placówki z całego województwa.

Każde z muzeów posiada na portalu swoją przestrzeń wirtualną, w której znajdują się m.in spacery wirtualne wykonane na zasadzie panoram sferycznych, czyli bardzo dokładnych zdjęć dookólnych o dużej rozdzielczości, co daje możliwość dużego przybliżenia i – co za tym idzie – dokładnego obejrzenia szczegółów.

Dzięki technice modelowania cyfrowego niektóre pomieszczenia w muzeach zostały odtworzone cyfrowo, dzięki czemu można poruszać się po nich swobodnie na takiej samej zasadzie, jak odbywa się to w popularnych obecnie grach komputerowych. Są tutaj także cyfrowe rekonstrukcje budynków, np. Kościół ojców Bernardynów z Rzeszowa z XVII w. przed przebudową czy Gimnazjum Państwowe z Leżajska w latach 20.

Prace nad rekonstrukcją 3D Kościoła Bernardynów w Rzeszowie z XVII w.

Część eksponatów zaprezentowano w formie animacji komputerowych, czyli ruchomych obrazków, dzięki którym dowiadujemy się, jak dany eksponat wykorzystywany był w przeszłości, do czego służył, możemy choćby posłuchać gry zabytkowego fortepianu znajdującego się obecnie w Muzeum w Krośnie.

Najważniejszą jednak formą prezentowania eksponatów na portalu jest ich postać trójwymiarowa.

Eksponaty muzealne, które wcześniej zostały zeskanowane czy wymodelowane cyfrowo, udostępniono na stronie w formie obiektów 3D. Można je swobodnie obracać, przybliżać, możemy zauważyć szczegóły, które podczas tradycyjnego zwiedzania są niewidoczne. Możemy także dokonać pomiaru eksponatu, używając do tego zwykłej komputerowej myszki. Ponadto opisy przygotowane przez wykwalifikowanych pracowników muzealnych przybliżają nam merytoryczną wiedzę o oglądanych zabytkach.

Obiekt 3D udostępniony na portalu Wirtualne Muzea Podkarpacia

Otrzymane dzięki skanowaniu czy fotografowaniu zbiory cyfrowe są wykorzystywane do publikacji na portalu internetowym projektu, ale również jako cyfrowa dokumentacja konserwatorska, przechowywana na zakupionych serwerach w centrum przetwarzania danych, co da nam możliwość monitorowania stanu ich zachowania oraz opracowania efektownych, szczegółowych i kompletnych wizualizacji 3D.

W ramach projektu stworzono ofertę edukacyjną, czyli lekcję muzealną o nazwie Wirtualna podróż do przeszłości. Skierowana jest ona do uczniów szkół podstawowych i gimnazjów, a jej celem jest propagowanie kultury i historii naszego regionu poprzez technologie informatyczne. Uczniowie poznają nowoczesne sposoby archiwizowania eksponatów na cele edukacyjne, konserwatorskie i do badań naukowych. Zapoznają się z nowoczesnymi sposobami prezentacji oraz poznają eksponaty muzealne dzięki możliwości ich dokładnego „zbadania”, obrócenia czy zmierzenia.

Lekcja muzealna „Wirtualna podróż do przeszłości”

Wirtualne Muzea Podkarpacia nie funkcjonują jako substytut zwiedzania, ale jako zachęta, aby przyjść i zobaczyć jeszcze więcej na własne oczy. Dlatego ważne jest też, aby nie odsłonić przed internautą zbyt wiele, lecz wzbudzić w nim ciekawość i zachęcić do dokończenia wirtualnej wycieczki w realnej rzeczywistości.