Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu powstało w 1962 roku. Patronem placówki jest ksiądz Krzysztof Kluk (1739–1796), autor 14 tomów dzieł o tematyce przyrodniczo-rolniczej, wśród nich pierwszej w języku polskim Botaniki. Od 1969 r. siedzibą muzeum jest zespół pałacowy z 2 poł. XIX wieku, otoczony parkiem krajobrazowym, malowniczo położonym nad rzeczką Ralką. W skład tego zespołu wchodzą: pałac, wozownia, stajnia, oficyna z przylegającym dziedzińcem gospodarczym otoczonym wysokim murem ozdobionym basztami oraz zachowany in situ, sprawny technicznie młyn wodny.

Na terenie parku ulokowano 47 obiektów zabytkowego budownictwa wiejskiego z pogranicza Mazowsza i Podlasia. Najciekawsze budynki to osiemnastowieczny kościół z dzwonnicą, dziewiętnastowieczne: wikarówka, dwór szlachecki, wiatrak „koźlak”, kompletna zagroda drobnoszlachecka i tzw. „zakątek białoruski” z chatą i stodołą (w przyszłości być może powiększony o małą cerkiew). Oprócz nich w skansenie zgromadzono chałupy i budynki gospodarcze, lamusy dworskie, kuźnię, maneże z unikalnymi konstrukcjami kieratów oraz obiekty małej architektury – kapliczkę, studnię z żurawiem, piwnicę ziemną, sernik, bróg, gołębnik i ubikację zwaną „sławojką”. Dodatkową atrakcję skansenu stanowią zwierzęta: konie, kozy, owce oraz drób.

Wśród ponad 30 ekspozycji stałych Muzeum Rolnictwa wiele wyróżnia się swoją oryginalnością na skalę polskiego muzealnictwa. Przykładem może być wystawa w dziewiętnastowiecznych stajniach poświęcona historii leczenia zwierząt w Polsce, która ze względu na prestiż i unikatowość zbiorów otrzymała nazwę Muzeum Weterynarii.

Do unikatowych ekspozycji należy również wystawa poświęcona ziołolecznictwu, wzbogacona o tzw. „Ogród roślin zdatnych do zażycia lekarskiego”, w którym zaprezentowano prawie 300 gatunków roślin leczniczych. Miłośników lasów i myślistwa zainteresuje zapewne gajówka z Wdowina, w której, obok biura leśniczego z czasów dwudziestolecia międzywojennego, ulokowana jest wystawa o Lasach i racjonalnej gospodarce leśnej, a na poddaszu organizowane są wystawy czasowe podejmujące tematykę ochrony zasobów leśnych, łowiectwa i myślistwa.

Na szczególną uwagę zasługuje unikatowa kolekcja sprawnych technicznie lokomobil parowych z początku XX wieku firm Heinrich Lanz oraz Hofherr-Schrantz, a także największy w Polsce zbiór starannie odrestaurowanych ciągników z lat 20., 30. i 40. XX w., m.in. ciągówka „Mops” z 1923 r. firmy Heinrich Lanz czy pierwszy powojenny URSUS C-45, zwany „saganem”.

Muzeum Rolnictwa im. ks. K. Kluka w Ciechanowcu to placówka o uznanej już marce, nie tylko w Polsce. Jak magnes przyciąga corocznie ponad sześćdziesiąt tysięcy zwiedzających. Dla utrzymania swojej atrakcyjności i poszerzenia oferty kulturalnej muzeum stara się korzystać z różnych dostępnych dotacji. Największe możliwości w tym zakresie stwarzają fundusze Unii Europejskiej, które umożliwiają realizację inwestycji związanych z odnową i modernizacją instytucji kultury i obiektów zabytkowych, a także projektów wspierających rozwój współpracy międzynarodowej w obszarze kultury i edukacji.

Od 2004 roku muzeum pozyskuje środki finansowe niemal ze wszystkich możliwych źródeł. Realizowało projekty z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, budżetu państwa poprzez Kontrakty Wojewódzkie i rezerwę ogólną Rady Ministrów oraz budżetu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dzięki temu, rozwój Muzeum mieszczącego się na ponad 20 ha powierzchni, zauważalny jest przez każdego, kto odwiedzał placówkę przed 2004 rokiem i odwiedza ją dzisiaj.

W 2006 roku muzeum ze środków Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji w Rolnictwie – Sekcja Orientacji, w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich 2004–2006”, działanie 2.3: „Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego” oraz z Funduszu Promocji Kultury w ramach Programu Operacyjnego Promesa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zrealizowało projekt „Rewaloryzacja oficyny i wozowni – zabytkowych obiektów w Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu”,w ramach którego odnowiono dwa dziewiętnastowieczne budynki podworskie: oficynę i wozownię.

W latach 2006–2007 ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego oraz ze środków MKiDN w ramach Programu Operacyjnego Promesa Ministra Kultury zrealizowano kolejny projekt: „Rewaloryzacja substancji zabytkowej Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu”. Zakres zadania dotyczył remontu pałacu, trzech zabytkowych chat krytych strzechą, modrzewiowego dworu, rekonstrukcji altanki, wykonania nowego ogrodzenia, kanalizacji sanitarnej i zasilania kablowego, nowych ławek na widowni amfiteatru, wybudowania wiaty ekspozycyjnej pod zabytki techniki rolniczej oraz wykonania nowego oświetlenia i podświetlenia pałacu, młyna, wiatraka. Przygotowanie obiektów od strony technicznej pozwoliło na rozwój działalności podstawowej muzeum. W odnowionych pomieszczeniach modrzewiowego dworu pokazano największą w Polsce i najbardziej reprezentatywną w Europie kolekcję prawie 2000 pisanek – dar profesor Ireny Stasiewicz-Jasiukowej i jej męża, inż. Jerzego Jasiuka. Natomiast w salach pałacu urządzono wystawy wnętrz zabytkowych: Gabinet hrabiego, Jadalnia i Sypialnia hrabiny oraz dwa saloniki prezentujące historię Ciechanowca i historię rodu Ciechanowieckich.

W 2008 roku muzeum otrzymało dofinansowanie ze środków EFRR z programu Interreg IIIA 2004–2006 w ramach Programu Sąsiedztwa Polska-Białoruś-Ukraina na „Wykonanie dokumentacji projektowej dla planowanych inwestycji Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu”. Wykonano wówczas dokumentację dla celów remontu zabytkowej szkoły w Winnej Chrołach, przeniesienia kościoła drewnianego i dzwonnicy z Bogut Pianek do skansenu, remontu pawilonów wystawienniczych oraz budowy centralnego magazynu zbiorów. Realizacja tego zdania pozwoliła na składanie wniosków do kolejnych programów.

W latach 2008–2010 ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007–2013 zrealizowano projekt pod nazwą: „Zintegrowany projekt rozwoju infrastruktury technicznej i ekspozycyjnej Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu – moduł 1”. W ramach zadania przeniesiono na teren muzeum osiemnastowieczny, drewniany kościół wraz z dzwonnicą, dziewiętnastowieczną wikarówkę, wyremontowano zabytkowe obiekty stróżówkę i leśniczówkę, wykonano remont instalacji odgromowej, wymieniono dach gontowy na 5 obiektach w skansenie oraz wymieniono kotły centralnego ogrzewania. W budynku zabytkowej wikarówki, która datowana jest na 1884 rok, znalazło się miejsce na eksponaty związane z życiem i działalnością naukową ks. Krzysztofa Kluka, wspaniałą kolekcję minerałów ofiarowaną do zbiorów Muzeum Rolnictwa przez prof. Jana Parafiniuka. Pokazano tam również kancelarię parafialną i mieszkanie proboszcza wiejskiego z początku XX stulecia.

W latach 2009–2010 ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013, działanie: „Odnowa i rozwój wsi” zrealizowano następny projekt: „Remont zabytkowego budynku w Winnej Chrołach”. W pieczołowicie odrestaurowanej szkole, która datowana jest na początek XX wieku, otwarto ekspozycję dotyczącą edukacji na wsi mazowiecko-podlaskiej. Jest to jedyna tego typu wystawa stała w Polsce mieszcząca się w stojącym in situ drewnianym budynku szkolnym.

W 2012 roku Muzeum zakończyło kolejny, rozpoczęty rok wcześniej, projekt z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007–2013: „Restauracja wnętrza i adaptacja na cele kulturalne zabytkowego kościoła p.w. Wszystkich Świętych w Ciechanowcu”.

Muzeum Rolnictwa im. ks. K. Kluka realizowało również z powodzeniem projekty miękkie. W 2007 roku ze środków EFRR w ramach programu Sąsiedztwa Polska-Białoruś-Ukraina INTERREG III A/TACIS CBC przeprowadziło „Międzynarodowy festiwal folkloru”. Celem projektu była promocja różnorodności kultury i tradycji pogranicza oraz różnych sposobów patrzenia na folklor. Podpisano umowę o współpracy transgranicznej z Centrum Pozaszkolnej Pracy w Wysokiem na Białorusi oraz z miastem Wysokie na Białorusi.

W 2008 roku w ramach priorytetu VII „Promocja integracji społecznej”, działanie 7.3: „Inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji” Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zrealizowało projekt „Warsztaty – spotkania z folklorem”. Celem zadania było zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego oraz zwiększenie spójności społecznej poprzez aktywną integrację społeczną środowiska lokalnego. Partnerem było Starostwo Powiatowe w Wysokiem Mazowieckiem.

W 2011 roku ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz budżetu państwa, w ramach Programu „Fundusz wsparcia inicjatyw lokalnych, międzyregionalnych i transgranicznych w Euroregionie Niemen” Muzeum Rolnictwa oraz Towarzystwo Naukowe Societas Scientiarum Klukoviana et Jablonovianae zorganizowało sesję naukową pt. Anna ks. Jabłonowska i ks. Krzysztof Kluk – ludzie, którzy wyprzedzili swoją epokę. Referaty wygłoszone w trakcie sesji zostały opublikowane w wydawnictwie, które również dofinansowano w ramach tego programu.

Ogólna wartość projektów zrealizowanych w ciągu ostatnich sześciu lat to 12 972 571 zł, w tym dofinansowanie z funduszy unijnych to 6 754 831 zł. Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu, w krótkim przedziale czasowym poprzez modernizację infrastruktury muzealnej rozszerzyło swoją ofertę, poprawiło jakość usług kulturalnych, poprawiło komfort i bezpieczeństwo zwiedzania, dzięki czemu wzrosła nasza atrakcyjność oraz zdolność przyciągania turystów do Ciechanowca, a co za tym idzie także do regionu.

Należy podkreślić, że dotacje z Unii Europejskiej dały polskim instytucjom kultury ogromną szansę na rozwój i mam nadzieję, iż nasze muzeum dobrze tę szansę wykorzystało.