18 stycznia br. odbyła się uroczystość otwarcia nowej ekspozycji stałej w Muzeum im. Józefa Ignacego Kraszewskiego w Dreźnie. Ekspozycję otworzył Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski wraz z Pełnomocnikiem Rządu Federalnego ds. Kultury i Mediów – Berndem Neumannem. „To muzeum jest przepiękne, choć nieduże. Jest niezwykle ważne, bo symboliczne, ma niepowtarzalny charakter i działa nieprzerwanie od 1960 roku” – powiedział Minister Zdrojewski. Nowa wystawa została w całości sfinansowana ze środków MKiDN. Podczas otwarcia podpisany został list intencyjny między MKiDN a Miastem Drezno o współpracy przy Muzeum Kraszewskiego. List ten podpisali Minister B. Zdrojewski oraz pierwszy zastępca burmistrza Drezna – Dirk Hilbert.

Uroczystość otwarcia nowej ekspozycji w Muzeum Kraszewskiego w Dreźnie (fot. MKiDN)

Nowa ekspozycja została przygotowana przez Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie i jest efektem wieloletniej współpracy między warszawskim Muzeum Literatury a Muzeum Historii Miasta Drezna. Eksponaty i materiały ikonograficzne pochodzą także ze zbiorów  Muzeum J.I. Kraszewskiego w Romanowie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Biblioteki Jagiellońskiej oraz Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie.

Największym wyzwaniem dla autorów nowej ekspozycji było znalezienie rozwiązania umożliwijącego przekazanie jak największej ilości informacji o życiu, twórczości i działalności Kraszewskiego na zmniejszonej do trzech pomieszczeń powierzchni. Dlatego właśnie podjęto decyzję o zaniechaniu odtwarzania XIX-wiecznych wnętrz. Bogata ikonografia związana  z Kraszewskim i jego epoką przedstawiona została w prezentacjach multimedialnych, dzięki czemu ekspozycja nie tylko upamiętnia pisarza, ale też
w przystępny sposób opowiada o jego zainteresowaniach, dokonaniach, twórczości i niezwykłej biografii.

Muzeum Kraszewskiego w Dreźnie, widok sali I (fot. A. Orlewicz)

Sala I prezentuje wydarzenia z życia, twórczości i działalności Kraszewskiego od narodzin w 1812 roku do przyjazdu do Drezna w roku 1863. Szczególną rolę odgrywa tu Romanów, gdzie pisarz się urodził. Miejsce to stało się we wspomnieniach Kraszewskiego symboliczną Arkadią, na zawsze utraconym szczęśliwym krajem lat dziecinnych. W tej sali poznajemy też Kraszewskiego jako gospodarza w majątkach ziemskich na Wołyniu, jako nowoczesnego dziennikarza i publicystę oraz podróżnika wędrującego po własnym kraju i Europie.

Muzeum Kraszewskiego w Dreźnie, widok sali II (fot. A. Orlewicz)

Sala II jest symbolicznym „gabinetem pisarza” w Dreźnie. Kraszewski wielokrotnie zmieniał miejsce zamieszkania w stolicy Saksonii. Dłużej, bo od marca 1873 r. do roku 1879, mieszkał w willi przy Nordstrasse 27 (dziś 28), gdzie obecnie mieści się muzeum pisarza, zaś w 1879 roku nabył większą willę przy Nordstrasse 31 (dom ten już nie istnieje). Zachowały się drzeworyty wydawnicze pokazujące wnętrza jego obu drezdeńskich pracowni. W Dreźnie Kraszewski napisał około 160 powieści, m.in. słynną saską trylogię: Hrabina Cosel (1874), Brühl (1875) i Z siedmioletniej wojny (1876), cykl historyczny 29 powieści z dziejów Polski rozpoczęty Starą baśnią (1876), liczne powieści współczesne i teksty publicystyczne. W sali II poznajemy także pozaliterackie pasje Kraszewskiego – kolekcjonerską, muzyczną i malarską.

Muzeum Kraszewskiego w Dreźnie, widok sali III i osi wystawy (fot. A. Orlewicz)

Ekspozycja w sali III kontynuuje opowieść o wydarzeniach z życia Kraszewskiego aż do śmierci pisarza w roku 1887. Na dawnych fotografiach zaprezentowana tu została jego najbliższa rodzina: bracia – Lucjan i Kajetan, synowie – Franciszek i Jan, córki – Konstancja i Maria Augusta oraz żona – Zofia z Woroniczów. W sali III przywołane są również takie tematy, jak: wielki jubileusz 50-lecia twórczości Kraszewskiego obchodzony we wszystkich trzech zaborach, proces pisarza o szpiegostwo na rzecz Francji zakończony uwięzieniem w twierdzy magdeburskiej (lata 1883–1885), śmierć w hotelu w Genewie.

Uzupełnieniem ekspozycji poświęconej J.I. Kraszewskiemu jest przypomnienie najwybitniejszych Polaków, którzy mieszkali w Dreźnie pod koniec XVIII i w XIX wieku, m.in.: Tadeusza Kościuszki, Jana Henryka Dąbrowskiego, Fryderyka Chopina, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego oraz ukazanie znaczenia Drezna w XIX-wiecznej historii Polski.

Na podstawie materiałów MKiDN. Zdjęcia wnętrz muzeum: Adam Orlewicz.